Ημερήσια αρχεία: 15 Οκτωβρίου 2016

Στη θάλασσα πρέπει να είμαστε έτοιμοι πάντοτε να αντιμετωπίσουμε μερικές δύσκολες καταστάσεις. Σε μια δύσκολη κατάσταση η ψυχραιμία των επιβατών ενός σκάφους, ο συντονισμός, η γρήγορες και ορθές κινήσεις θα συμβάλουν στην   ασφαλή αντιμετώπιση του περιστατικού. Αντίθετα ο πανικός, οι ασυντόνιστες, χρονοβόρες και λανθασμένες κινήσεις θα επιφέρουν δυσάρεστα ίσως και θανάσιμα αποτελέσματα.

Πάντοτε λέω σε όσους ασχολούνται ή πρόκειται να ασχοληθούν με το αντικείμενο του υγρού στοιχείου, ότι την θάλασσα δεν πρέπει να την φοβόμαστε… χαμογελούν και μου λένε δεν υπάρχει κανένας άνθρωπος που δεν φοβάται την θάλασσα. Συμπληρώνω και λέω ότι δεν πρέπει να την φοβόμαστε αλλά πρέπει να την σεβόμαστε. Να σεβόμαστε την τεράστια δύναμη που κρύβει μέσα της.

Σε περίπτωση οποιασδήποτε αβαρίας όλοι οι επιβαίνοντες πρέπει να φορέσουν αμέσως σωσίβιο.

Νερά στο σκάφος

Αμέσως εντοπίζουμε την αιτία. Πιθανές αιτίες ένα μεγάλο κύμα, ένα ρήγμα στα βρεχάμενα του σκάφους η απελευθέρωση της τάπας αποστράγγισης. Αμέσως αρχίζουμε να αφαιρούμε νερά από το σκάφος με κουβά ή με ηλεκτρική αντλία που ενδεχομένως διαθέτει το σκάφος μας. Αν το πρόβλημα συνεχίζει πρέπει αμέσως να κινηθούμε για την ακτή.

Μηχανική βλάβη

Πολλοί είναι οι λόγοι που μπορεί να χάσουμε την μηχανή μας. Πρόβλημα στο σύστημα τροφοδοσίας καυσίμων, ηλεκτρικό πρόβλημα, χαλασμένους αναφλεκτήρες (spark plug, μπουζί) υπερθέρμανση κινητήρα κ.α. εναπόκειται στον κάθε ένα χειριστή και αναλόγως των γνώσεων που διαθέτει όσον αφορά τα μηχανικά και ηλεκτρικά μέρη του σκάφους, να εντοπίσει το πρόβλημα και να επαναφέρει τη μηχανή σε λειτουργήσιμη κατάσταση.

Κακοκαιρία

Ένας από τους χειρότερους εφιάλτες των ναυτικών είναι να βρεθούν αντιμέτωποι με μια κακοκαιρία. Αν και αυτό είναι κάτι το οποίο μπορούμε να το προβλέψουμε (όπως αναφέραμε σε άλλα κεφάλαια πριν το απόπλου μας πρέπει να ελέγξουμε το μετεωρολογικό δελτίο) υπάρχει το ενδεχόμενο να πέσουμε σε μια ξαφνική αλλαγή του καιρού. Η πρώτη μας ενέργεια, όπως είναι λογικό, είναι να κατευθυνθούμε αμέσως προς την ακτή. Πιο δύσκολα είναι όμως τα πράγματα όταν εν μέσω κακοκαιρίας παρουσιαστεί  και κάποιο μηχανικό πρόβλημα. Ο χειριστής πρέπει να είναι έτοιμος, να έχει δηλαδή στοιχειώδεις ηλεκτρομηχανολογικές γνώσεις όσον αφορά το σκάφος του ώστε να αντιμετωπίσει την αβαρία για συνεχίσει το ταξίδι του προς την ακτή. Προσοχή το σκάφος σε περίπτωση ακυβερνησίας πρέπει να παραμείνει στον καιρό. Δηλαδή η πλώρη να βλέπει τα κύματα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί εύκολα με μια πλωτή άγκυρα την οποία ρίχνουμε από τη πλώρη. Σε περίπτωση που το σκάφος δεν διαθέτει πλωτή άγκυρα μπορεί ο χειριστής να σκαρφιστεί τρόπους ώστε να κατασκευάσει με τα υλικά που διαθέτει πάνω στο σκάφος ώστε να το κρατήσει στο καιρό. Μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε το δεύτερο σύστημα πρόωσης που πρέπει να διαθέτει το σκάφος (κουπιά, δεύτερη μηχανή, πανιά).

Πυρκαγιά στο σκάφος

Τα πράγματα εδώ είναι πολύ πιο δύσκολα για ένα μικρό σκάφος όπου οι χώροι είναι περιορισμένοι. Πρώτη ενέργεια του χειριστή είναι η αντιμετώπιση της πυρκαγιάς. Δια νόμου κάθε ταχύπλοο σκάφος πρέπει να διαθέτει ένα πυροσβεστήρα 2 κιλών αφρού. Πρέπει να γνωρίζουμε πως θα χρησιμοποιήσουμε το πυροσβεστήρα σε μια πυρκαγιά. Προσοχή όμως αν υπάρχει δυνατότητα γυρίζουμε το σκάφος μας ως προς τον άνεμο, ώστε οι φλόγες και τα αέρια της καύσης να φεύγουν μακριά μας για να μην τα αναπνεύσουμε. Μικρή πυρκαγιά μπορεί εύκολα να καταπολεμηθεί με τον πυροσβεστήρα. Σε περίπτωση όπου η πυρκαγιά είναι ανεξέλεγκτη αναγκαστικά θα πρέπει να εγκαταλείψουμε το σκάφος. Η ίδια η πυρκαγιά θα ειδοποιήσει τα παραπλέοντα σκάφη. Αν μας δοθεί όμως χρόνος θα πρέπει να εκπέμψουμε σήμα Κινδύνου (MAY DAY) στο κανάλι 16. εάν το σκάφος μας διαθέτει φωτοβολίδες καπνογόνα και φορητό ασύρματο VHF τότε τα παίρνουμε μαζί μας στο νερό.

Σε περίπτωση Εγκατάλειψης του σκάφους

Αν για οποιοδήποτε λόγο πρέπει να εγκαταλείψουμε το σκάφος οι ενέργειες μας πρέπει να είναι συντονισμένες και οι οδηγίες προς τους επιβάτες ξεκάθαρες ώστε να τηρηθούν κατά γράμμα. Μέχρι και την τελευταία στιγμή ο χειριστής του σκάφους πρέπει να εκπέμπει σήμα κινδύνου από τον ασύρματο. Όλοι οι επιβαίνοντες παραμένουν σε μια ομάδα αν είναι δυνατό. Με αυτό τον τρόπο βοηθούμε τα σωστικά συνεργεία στην περισυλλογή μας.

Αν το σκάφος μας διαθέτει σωστική λέμβο τότε μένουμε όλοι μαζί και προσπαθούμε να διατηρηθούμε στεγνοί.

Αν οι επιβάτες βρίσκονται μέσα στο νερό υπάρχει ο κίνδυνος υποθερμίας.

Δεν βγάζουμε ρούχα θα μας προστατεύσουν έστω και στο ελάχιστο από την υποθερμία.

Η υποθερμία δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί όταν το θύμα είναι μέσα στο νερό.

Να θυμάστε βασικός κανόνας είναι ότι δεν ρίχνουμε φωτοβολίδες και καπνογόνα άσκοπα, παρά μόνο όταν δούμε κάποιο άλλο σκάφος η αεροσκάφος. 

Σε περίπτωση που για κάποιο λόγο βρεθούμε σε μια δυσάρεστη κατάσταση μέσα στην θάλασσα με το σκάφος μας που με τις δικές μας δυνάμεις δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τότε πρέπει να γνωρίζουμε κάποιους τρόπους με τους οποίους θα ειδοποιήσουμε παραπλέοντα σκάφη ή την ακτή ότι κινδυνεύουμε. Γενικός κανόνας είναι ότι όταν κινδυνεύουμε στην θάλασσα ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε οποιαδήποτε μέθοδο ή τρόπο ώστε να προσελκύσουμε τη προσοχή των άλλων σκαφών ή την ακτή.

Καλύτερη μέθοδος και αποτελεσματικότερη είναι φυσικά η εκπομπή May day από τον ασύρματο μας VHF Marine που πρέπει να διαθέτει το σκάφος μας (πως εκπέμπουμε σήμα κινδύνου στο κανάλι 16 από τον ασύρματο έχουμε αναφερθεί σε άλλο κεφάλαιο του βιβλίου)

Με το φορητό μας τηλέφωνο μπορούμε να ειδοποιήσουμε την ακτή. Προϋπόθεση σε αυτή μας την επιλογή είναι να γνωρίζουμε τα τηλέφωνα των λιμενικών αρχών Π.Χ Κύπρος Ράδιο ΚΣΕΔ Λιμενική Αστυνομία. Στο σημείο αυτό να αναφέρω ότι καλό θα είναι τα τηλέφωνα έκτακτης ανάγκης να είναι κάπου γραμμένα και πλαστικοποιημένα γιατί σε κατάσταση πανικού δεν μπορούμε να λειτουργήσουμε ορθά και άμεσα.

Φωτοβολίδες αλεξιπτώτου και χειρός – Καπνογόνα.

Πρέπει να είμαστε έτοιμοι και να γνωρίζουμε πως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις φωτοβολίδες και τα καπνογόνα. Οι φωτοβολίδες είναι αποτελεσματικές κατά τη διάρκεια της νύκτας ενώ τα καπνογόνα κατά τη διάρκεια της μέρας.

Πάντοτε τα ρίχνουμε από την υπήνεμη πλευρά του σκάφους μας ώστε ο αέρας να παρασέρνει μακριά από εμάς και το σκάφος την φλόγα και το τοξικό καπνό της καύσης.

ΠΟΣΟΧΗ τα καπνογόνα και οι φωτοβολίδες είναι υλικά επικίνδυνα. Προσοχή στη χρήση και φύλαξη τους. Μακριά από παιδιά. Πρέπει να τις αντικαθιστούμε όταν παρέλθει ο χρόνος που μας επιβάλλει ο κατασκευαστής για να λειτουργήσουν όταν τα χρειαστούμε.

Οποιαδήποτε συσκευή που παράγει ηχητικά σήματα Π.Χ η σειρήνα του σκάφους σφυρίχτρα πυροβολισμός με κάποιο τρόπο

Το κούνημα πάνω κάτω και των δύο μας χεριών είναι ένα σήμα κινδύνου.

Φακός κατά τη διάρκεια της νύκτας ή καθρέφτης κατά τη διάρκεια της μέρας με την ανάκλαση του ηλίου.

Συσκευές εκπομπής σημάτων κινδύνου (Distress) που Δυνατό να διαθέτει ένα σκάφος.

Ο συνδυασμός των  σημαιών του ναυτικού κώδικα Ν πάνω και  C κάτω είναι ένα διεθνές σήμα κινδύνου στη θάλασσα.

ΠΡΟΣΟΧΗ Σήμα Κινδύνου πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε περίπτωση που κινδυνεύει άμεσα ανθρώπινη ζωή,  διατρέχουμε πραγματικό κίνδυνο και δεν μπορούμε με τις δικές μας δυνάμεις να ανταπεξέλθουμε. Η χρήση σήματος κινδύνου η οποία στο τέλος αποδειχτεί ότι ήταν αχρείαστη ίσως θέσει σε κίνδυνο άλλες ανθρώπινες ζωές οι οποίες θα προτρέξουν για να μας βοηθήσουν πέραν της οικονομικής σπατάλης από τη κινητοποίηση των σκαφών διάσωσης.

Η άγκυρα είναι ένα από τα απαραίτητα εξαρτήματα  πάνω σε ένα σκάφος. Δεν νοείται χειριστής μικρού η ακόμα μεγάλου σκάφους να αποπλεύσει ανεξαρτήτως διάρκειας ταξιδιού και το σκάφος του να μην είναι εφοδιασμένο με την ανάλογη άγκυρα σε άριστη γενική κατάσταση.

Η άγκυρα που πρέπει να φέρει ένα σκάφος πρέπει να είναι ανάλογη του εκτοπίσματος του όπως επίσης η καδένα και το σχοινί. Παρακάτω βλέπουμε τους διαφόρους τύπους αγκυρών που κυκλοφορούν στο εμπόριο.

Αγγλικού Ναυαρχείου

Είναι οι παραδοσιακές άγκυρες που βλέπουμε σε παλιά καράβια. Ονομάζονται οι παλαιού τύπου άγκυρες που έφεραν “στύπο”. Ο στύπος ήταν μια μεταλλική ράβδος που διαπερνούσε από άνοιγμα του πάνω μέρους της ατράκτου κάθετα προς το επίπεδο των βραχυόνων και μεγαλυτέρου μήκους εκείνων, που στερεωνόταν με πείρο (σε χρήση της άγκυρας) ή αναδιπλωνόταν όταν η άγκυρα ήταν “εν αποθέσει”. Τέτοιες άγκυρες έφεραν στο τέλος της εποχής τους όλα τα μεγάλα ιστιοφόρα και τα πρώτα ατμοκίνητα πλοία. Είναι βαριές αλλά εύκολες στην αποθήκευση τους λόγω του ότι ο στύππος είναι πτυσσόμενος. Είναι ιδανικές για όλους τους τύπους των βυθών λόγω του βάρους τους.

Τύπου Martin

Και αυτές οι άγκυρες έφεραν στύπο που όμως ήταν ακίνητος, κοντύτερος, ισομήκης των  δύο αγκώνων και παράλληλος αυτών. Οι βραχίονές του όμως είχαν την καινοτομία να είναι στρεπτοί περί άξονα κάθετο προς την άτρακτο και μέχρι 45° περίπου ανά πλευρά.

Τύπου ΧΩΛΛ

Οι άγκυρες τύπου Χωλλ  μοιάζουν με τις Μαρτέν  απλά η μόνη του διαφορά είναι ότι δεν έχουν στύπο.

Danforth

Ο τύπος αυτός φέρει ιδιόμορφο στύπο χαμηλά και κάτω από τους αγκώνες, που, ως τριγωνικά σχήματα, αποτελούν οι ίδιοι τους όνυχες. Ο τύπος αυτός είναι λίαν προσφιλής στους Κυβερνήτες ταχυπλόων περιπολικών σκαφών εκ του γεγονότος ότι αφενός μεν παρέχουν ασφαλή αγκυροβολία αφετέρου και ταχύτατη άπαρση όπου μετά την απέχμασή τους από το βυθό, με ανάποδα κίνηση των μηχανών αυτές έρχονται από μόνες τους στην επιφάνεια. Αυτό βέβαια γίνεται λόγω της αντίδρασης στη ταχεία έλξη με συνέπεια τη στροφή των ονύχων προς τα πάνω, (την επιφάνεια).

Αρότρου (CQR)

Το σχήμα αυτής της άγκυρας μοιάζει με αλέτρι, γι αυτό και το όνομα της. Δεν είναι όμως και ο τελειότερος τύπος άγκυρας λόγω του χώρου που καταλαμβάνει μέσα στο σκάφος μας.

Άστυπος άγκυρα

Είναι ο γενικευμένος σήμερα σε χρήση τύπος άγκυρας των πλοίων. Δεν φέρει στύπο. Φέρει κινητούς βραχίονες και ποικίλλει σε λεπτομέρειες κατασκευαστικές όπου και ονομάζονται ανάλογα Hall, Dunn κλπ. Ένα ιδιότυπο είδος άγκυρας είναι και εκείνο σε σχήμα αρότρου (plough type) η οποία για μικρά σκάφη παρουσιάζει μεγάλη αντοχή. Επίσης, υπάρχει και η ένστυπος άγκυρα με ένα βραχίονα που χρησιμοποιείται κυρίως σε αβαθή από μικρά σκάφη και σε αγκυροβολία μικρών σημαντήρων.

Τύπου μύκητα

Λέγονται ειδικής κατασκευής βάρη (mushroum anchor) ημισφαιρικά ή πρισματικά που ποντίζονται συνήθως σε αγκυροβολία φαρόπλοιων που παρέχουν ικανή αντοχή σε μεγάλες τάσεις.

Η “ισχάδα”

Το κοινώς λεγόμενο “πινέλι” (kedge anchor) που είναι μικρή ένστυπος άγκυρα και χρησιμοποιείται σε λέμβους.

Το “τετράχηλο” ή τεσσαροχάλι με 4 κυρτούς βραχίονες μόνιμους ή σπαστούς.

Είναι ο τύπος της άγκυρας την οποία χρησιμοποιούν οι περισσότεροι χειριστές ταχύπλοων σκαφών. Είναι εύκολες στην αποθήκευση τους αλλά και στο φουντάρισμα. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι είναι αξιόπιστες άγκυρες. Είναι οι άγκυρες που παραδοσιακά χρησιμοποιούν οι ψαρόβαρκες λόγω της ευκολίας της κατασκευής της.

Πλωτές άγκυρες

Είναι κατασκευασμένες από ανθεκτικό ύφασμα σε σχήμα κόλουρου κώνου με δύο ανοίγματα. Ένα μεγάλο στην βάση του κώνου και ένα μικρό στην κορυφή. Χρησιμοποιείται σε περίπτωση που για κάποιο λόγο δεν μπορούμε να ρίξουμε την άγκυρα του σκάφους μας και έτσι με την βοήθεια της πλωτής άγκυρας να ανακόψουμε το ξέσερμα από τον άνεμο μέχρι να έρθει βοήθεια. Την πλωτή άγκυρα την φουντάρουμε (ρίχνουμε) από την πλώρη του σκάφους έτσι ώστε να κρατήσει το σκάφος μας πάνω στον καιρό. Το μήκος του σχοινιού που αφήνουμε είναι περίπου 5 φορές το μήκος του σκάφους.

Η διαδικασία αγκυροβόλησης πρέπει να ακολουθείται πάντα με την ίδια σειρά για να είμαστε πάντοτε βέβαιοι ότι το σκάφος μας έχει αγκυροβολίσει σωστά.

1. Ετοιμάζουμε την άγκυρα. Προσοχή το σχοινί  της άγκυρας να μην είναι πλεγμένο. Επίσης η άκρη του σχοινιού να είναι κάπου δεμένη.
2. Φέρνουμε το σκάφος μας πάνω στον καιρό. Δηλαδή  η πλώρη του σκάφους να είναι κόντρα στον άνεμο. Ακινητοποιούμε το σκάφος κάνοντας κράτει.
3. Παίρνουμε την άγκυρα με το ένα χέρι και την καδένα με το άλλο. Το  σχοινί είναι έτοιμο κάτω στα πόδια μας. Προσοχή να μην είναι μπλεγμένο στα πόδια μας γιατί οι συνέπειες θα είναι σοβαρές.

Μόλις διαπιστώσουμε ότι το σκάφος έχει σταματήσει η πορεία προς τα εμπρός ρίχνουμε άγκυρα και καδένα μπροστά και όσο πιο μακριά γίνεται.

Αφήνουμε σχοινί περίπου 3-7 φορές το βάθος που είμαστε ανάλογα με την ένταση του ανέμου και των ρευμάτων. Ένας απλός κανόνας που πρέπει να θυμάστε είναι όταν έχουμε πολύ λίγο καιρό (μπουνάτσα) αφήνουμε μήκος αγκυρόσχοινου ίσο με 3 φορές το βάθος εάν η θάλασσα είναι λίγο ταραγμένη 5 φορές το βάθος και εάν είναι ταραγμένη ή ο άνεμος είναι ισχυρός αφήνουμε 7 φορές ή όλο μας το αγκυρόσχοινο. Λογικά το σκάφος τώρα πρέπει σιγά σιγά να αρχίσει να κινείται προς τα πίσω μέχρι να φερμάρει το αγκυρόσχοινο. Περιμένουμε μέχρι να ακινητοποιηθεί το σκάφος και κοιτάζουμε προς την ξηρά, δεξιά ή αριστερά του σκάφους αν είναι δυνατό βρίσκουμε δύο σταθερά σημεία ένα κοντά στην ακτή και ένα πιο βαθιά. Από εκεί θα αντιληφθούμε εάν  το σκάφος μας κινείται ή όχι.

Οι χειριστές των μικρών ταχυπλόων σκαφών ενδεχομένως να βρεθούν σε κατάσταση ομίχλης και η ορατότητα να είναι πολύ περιορισμένη. Κατά την διάρκεια της ομίχλης οι ναυτιλλόμενοι έχουν ν΄ αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο σύγκρουσης με άλλο πλοίο που πλέει στην ίδια περιοχή

Πρέπει για αυτό το λόγο να γνωρίζουν τα ηχητικά και φωτεινά σήματα τα οποία εκπέμπονται από άλλα σκάφη, ώστε να αντιδρούν αναλόγως. Τα ηχητικά σήματα εκπέμπονται με οποιοδήποτε τρόπο παραγωγής συνεχούς ήχου π.χ σειρήνα, σφυρίχτρα.

Τα φωτεινά σήματα μπορούν να παραχθούν με ένα φανάρι ή ένα περίβλεπτο λευκό φανό κατά τη διάρκεια της νύκτας. Τα Ηχητικά και φωτεινά σήματα εκπέμπονται από τα πλοία όταν πρόκειται να εκτελέσουν τους διάφορους χειρισμούς.

Ορισμοί

Βραχύς Συριγμός (.) διαρκεί περίπου ένα δευτερόλεπτο.

Μακρύς Συριγμός (-) Διαρκεί περίπου 4-6 δευτερόλεπτα.

Μηχανοκίνητα πλοία που τελούν εν όψει αλλήλων.

Στρέφω δεξιά : (ένα Α) Ένα βραχύ συριγμό (.)

Στρέφω Αριστερά : (δύο Α) Δύο Βραχείς συριγμοί (..)

Κάνω Ανάποδα – Αναποδίζω : (τρία Α) Τρεις Βραχείς συριγμοί (...)

Εάν θέλω να εκφράσω  αμφιβολίες ως προς τις  προθέσεις άλλου πλοίου : Πέντε Βραχείς συριγμοί (.....)

Σε ένα στενό δίαυλο όταν ένα πλοίο προτίθεται να προσπεράσει άλλο τότε οφείλει να εκπέμψει δύο μακρούς συριγμούς ακολουθούμενοι από ένα βραχύ (--.) αν θα προσπεράσει από δεξιά.

Σε ένα στενό δίαυλο όταν ένα πλοίο προτίθεται να προσπεράσει άλλο τότε οφείλει να εκπέμψει δύο μακρούς συριγμούς ακολουθούμενοι από δύο βραχείς (--..) αν θα προσπεράσει από αριστερά.

Το πλοίο που προπορεύεται εφόσον συμφωνεί δίνει τη συγκατάθεση του εκπέμποντας ένα μακρύ ένα βραχύ ένα μακρύ ένα βραχύ (-.-.).

Κατά τη διάρκεια της νύκτας οι συριγμοί μπορούν να συμπληρώνονται και από τις αντίστοιχες αναλαμπές. Το χρονικό περιθώριο μεταξύ των δύο σημάτων πρέπει να είναι τουλάχιστο 10 δευτερόλεπτα.

Όταν ένα πλοίο κινείται κανονικά μέσα σε ομίχλη πρέπει να εκπέμπει ένα μακρύ συριγμό κάθε δύο λεπτά.

Όταν βρίσκεται αγκυροβολημένο δύο μακροί  συριγμοί  κάθε δύο λεπτά.

Όταν είναι ακυβέρνητο ένα μακρύς και δύο βραχείς συριγμοί κάθε δύο λεπτά..

Πλοία κάτω των 12 μέτρων δεν είναι υποχρεωμένα να εκπέμπου τα παραπάνω σήματα. Μπορούν όμως να δηλώνουν τη θέση τους με ένα έντονο ηχητικό σήμα κάθε δύο λεπτά. Τα μικρά ταχύπλοα τα οποία δεν είναι εφοδιασμένα με σειρήνα μπορούν να χρησιμοποιήσουν την σφυρίχτρα του σωσιβίου.