Μηνιαία αρχεία: Σεπτέμβριος 2016


Τα ηλεκτρονικά στο ταχύπλοο μας

Με την εξέλιξη της τεχνολογίας οι χειριστές σκαφών αναψυχής, χρησιμοποιούν ολοένα και περισσότερο  ηλεκτρονικά μέσα για την ναυσιπλοΐα.  Τα ηλεκτρονικά μέσα το οποία μπορούν ή επιβάλλονται να είναι εφοδιασμένα τα μικρά σκάφη είναι:

  • Ασύρματος marine VHF (very high frequency)
  • GPS (Παγκόσμιο Σύστημα εντοπισμού θέσης πάνω  στη υδρόγειο).
  • Ραντάρ
  • Βαθύμετρο

Ακόμη στα πιο μεγάλα σκάφη μπορεί να χρησιμοποιηθούν και διάφορα άλλα συστήματα για αποστολή δορυφορικού ή ραδιομαγνητικού μηνύματος σε περιπτώσεις εκτάκτου ανάγκης.

Marine Ασύρματος VHF

Στα μικρά σκάφη (μέχρι τα 6 μέτρα) η νομοθεσία επιβάλλει  να είναι εφοδιασμένα με ασύρματο φορητό τουλάχιστο 2 watts. Μπορεί όμως αν αυτό είναι εφικτό να τοποθετηθεί και σταθερός ασύρματος 25 watts όπου η εμβέλεια του θα είναι σαφώς μεγαλύτερη.

Για σκάφη πέραν των 6 μέτρων η νομοθεσία επιβάλλει στα σκάφη να είναι εφοδιασμένα με σταθερούς ασυρμάτους με ισχύ εξόδου 25 watts.

Για τα θαλάσσια σκούτερ (jet ski) δεν είναι υποχρεωτικό να διαθέτουν ασύρματο πάνω στο σκάφος.

Σε όλους του ασύρματους των σκαφών πρέπει να γνωρίζουμε ότι διαθέτουν αρκετά κανάλια τα οποία όμως δεν μπορούν όλα να χρησιμοποιηθούν ανοικτά από εμάς.

Κανάλι 16

Είναι το κανάλι κλήσεως και βοήθειας. Όλοι οι ναυτικοί πρέπει να έχουν ρυθμισμένο το ασύρματο τους και να ακούν πάντοτε το κανάλι 16

Τι γίνεται στο κανάλι 16. Υποθέστε ότι θέλουμε να φωνάξουμε κάποιο άλλο σκάφος το οποίο πλέει στην περιοχή. Τότε εμείς καλούμε στο κανάλι 16 το άλλο σκάφος που υπό κανονικές συνθήκες ακούει και αυτό στο κανάλι 16. Μόλις μας απαντήσει τότε τον καλούμε να αλλάξουμε κανάλι και μεταφερθούμε και οι δύο σε ένα άλλο κανάλι ελεύθερο όπου μπορούμε να κάνουμε ελεύθερα τη συνομιλία μας. Αμέσως μετά την λήξη της συνομιλίας μας επανερχόμαστε στο κανάλι 16 για ακρόαση.

Γιατί πάντα στο κανάλι 16;

Στην περίπτωση που κάποιος μας καλέσει να μπορούμε να τον ακούσουμε.

Αλλά ένα πιο σοβαρό θέμα είναι όταν κάποιος χρειάζεται βοήθεια τότε θα πρέπει να την ζητήσει πάνω στο κανάλι 16.

Πως καλούμε ένα άλλο σκάφος.

Ας υποθέσουμε ότι το σκάφος που πρέπει να καλέσουμε έχει το όνομα «Απ. Αντρέας» και εμείς είμαστε το σκάφος «Γοργόνα».

Ο τρόπος που θα καλέσουμε είναι Απ. Αντρέας Απ. Αντρέας από Γοργόνα... περιμένουμε για λίγο και εάν δεν μας απαντήσει επαναλαμβάνουμε την κλίση μέχρι να μας απαντήσει. Όταν μας απαντήσει τότε του λέμε Απ. Αντρέας πάμε στο κανάλι 69. Περιμένουμε για μερικά δευτερόλεπτα αφού μεταφερθούμε και εμείς στο κανάλι που έχουμε ορίσει και καλούμε ξανά τον Απ. Αντρέα για να συνεχίσουμε τη κουβέντα μας.

Στην περίπτωση που έχουμε ένα σοβαρό περιστατικό το οποίο δεν μπορούμε με τις δικές μας δυνάμεις να αντιμετωπίσουμε, και κινδυνεύει άμεσα ανθρώπινη ζωή π.χ έκρηξη πυρκαγιάς, εισδοχή νερών στο σκάφος σε θαλασσοταραχή κλπ. Τότε αμέσως στο κανάλι 16 καλούμε βοήθεια με τον εξής τρόπο.

May day May day May day εδώ  Γοργόνα Γοργόνα Γοργόνα
May day εδώ  γοργόνα
Βρισκόμαστε στην περιοχή φάρου κιτίου 5 ναυτικά μίλια 250 μοίρες από φάρο
2 άντρες ένα κορίτσι και ένα αγόρι
το σκάφος βάζει νερά σε 5 λεπτά περίπου πέφτουμε με σωσίβια στο νερό.

Περιμένουμε για περίπου ένα λεπτό εάν δεν μας απαντήσουν επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία.
Στην περίπτωση που μας απαντήσουν τότε δεν αλλάζουμε κανάλι αλλά παραμένουμε στο 16. Η επιχείρηση συντονισμού και διάσωσης γίνεται από αυτό το κανάλι.

Στην περίπτωση τώρα που έχουμε ένα σοβαρό περιστατικό το οποίο δεν μπορούμε με τις δικές μας δυνάμεις να αντιμετωπίσουμε αλλά δεν κινδυνεύει άμεσα ανθρώπινη ζωή. Πχ χάλασε η μηχανή του σκάφους μας και βρισκόμαστε ακυβέρνητοι δεν υπάρχει κίνδυνος να βυθιστεί το σκάφος. Σε αυτή την περίπτωση δεν καλούμε με το κωδικό May day  αλλά με το PAN (τρία γράμματα της Αγγλική λέξης PANIC-Πανικός) η διαδικασία είναι η εξής

PAN PAN PAN εδώ  Γοργόνα Γοργόνα Γοργόνα
PAN εδώ  Γοργόνα
Βρισκόμαστε στην περιοχή φάρου κιτίου 5 ναυτικά μίλια 250 μοίρες από φάρο
2 άντρες ένα κορίτσι και ένα αγόρι
χάλασε η μηχανή δεν μπορούμε να αγκυροβολήσουμε ο άνεμος μας παρασέρνει προς τα ανοικτά.

Περιμένουμε για περίπου ένα λεπτό εάν δεν μας απαντήσουν επαναλαμβάνουμε την ίδια διαδικασία.
Σε αντίθεση με το May Day σε αυτή την περίπτωση όταν μας απαντήσουν τότε δεν παραμένουμε στο 16 αλλά αλλάζουμε κανάλι.

Υπάρχει και η περίπτωση τώρα που συμβεί κάποιος τραυματισμός πάνω στο σκάφος αλλά δεν κινδυνεύει άμεσα η ζωή του. Μπορούμε στο κανάλι 16 να καλέσουμε βοήθεια με τον κωδικό PAN  MEDICO ακριβώς με την ίδια διαδικασία που αναφέραμε πιο πάνω.

Προσοχή όμως αν πρόκειται για σοβαρό ατύχημα πχ καρδιακό επεισόδιο, σοβαρή αιμορραγία που έχει σημασία ο χρόνος αντίδρασης, θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε το σήμα κινδύνου May day.

Στην κρίση του υπεύθυνου χειριστή του σκάφους εναπόκειται η απόφαση για κλήση βοήθειας. Αυτή όμως δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να χρησιμοποιηθεί άβουλα. Όταν καλούμε βοήθεια, αμέσως υπηρεσίες του κράτους ενεργοποιούνται με αρκετό χρηματικό κόστος (μερικές χιλιάδες ευρώ) και κίνδυνο για τα μέσα και τις ζωές των ατόμων που τα χρησιμοποιούν όπως πχ ελικόπτερο σκάφη ασθενοφόρα. Σε περίπτωση που αποδειχτεί ότι χωρίς ιδιαίτερο λόγο καλέσατε βοήθεια ίσως σας ζητηθεί από το κράτος να πληρώσετε τα έξοδα της δήθεν διάσωσης σας.

Στην περίπτωση τώρα που εμείς ακούσουμε μια κλήση βοήθειας τότε αν έχουμε την δυνατότητα παίρνουμε σημειώσεις για τις λεπτομέρειες του περιστατικού. Αν μπορούμε να ανταποκριθούμε (αν είμαστε κοντά δηλαδή στην περιοχή) τότε απαντούμε και δηλώνουμε την πρόθεση μας να σπεύσουμε για βοήθεια. Αν δεν μπορούμε να ανταποκριθούμε ή αν δεν πήραμε ολοκληρωμένο το μήνυμα τότε περιμένουμε ίσως κάποιος άλλος να το έχει λάβει ολοκληρωμένο. Αν πρώτος έχει λάβει το μήνυμα κάποια αρμόδια αρχή π.χ. Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΚΣΕΔ), Λιμενική και ναυτική αστυνομία ή το Κύπρος Ράδιο  τότε ακολουθούμε τις οδηγίες δηλώνοντας ταυτόχρονα την πρόθεση μας για βοήθεια.

Στην θάλασσα η ναυτική Παράδοση  επιβάλλει ότι όταν κάποιος μας ζητήσει βοήθεια τότε εμείς αφιλοκερδώς να του την παρέχουμε χωρίς ενδοιασμούς. Στην περίπτωση όμως τώρα που κάποιος μας βοηθήσει πχ. Ρυμούλκηση του σκάφους μας εμείς του προτείνουμε να πληρώσουμε έστω τα καύσιμα που έχει σπαταλήσει για μας ή έστω μια μικρή αποζημίωση. Προσοχή όμως από κάποιους επιτηδείους οι οποίοι παραμονεύουν τέτοιων περιπτώσεων και ζητούν υπέρογκα ποσά για μια απλή ρυμούλκηση ή βοήθεια που χρειαζόμαστε.

Ένα άλλο σήμα το οποίο πιθανό να ακούσουμε ή και γιατί όχι να εκπέμψουμε εμείς οι ίδιοι είναι το SECURITE.

Παραδείγματα λόγων εκπομπής του SECURITE

Όταν υπάρχει ναυτιλιακός κίνδυνος (κίνδυνος για τα σκάφη)

  • Ένα αντικείμενο το οποίο επιπλέει στην επιφάνεια της θάλασσας (εμπορευματοκιβώτιο) όπου υπάρχει ο κίνδυνος σύγκρουσης από παραπλέοντα σκάφη.
  • Μια πετρελαιοκηλίδα όπου εάν περάσει ένα σκάφος από πάνω θα σκορπιστεί με αποτέλεσμα να δυσκολέψει το έργο της περισυλλογής της.
  • Ένα πρόσφατο ναυάγιο το οποίο δεν έχει βυθιστεί ολόκληρο.
  • Ακραία καιρικά φαινόμενα όπως δυνατοί άνεμοι ή μπουρίνια.

Ή για οποιοδήποτε  άλλο ναυτιλιακό κίνδυνο ο οποίος πιθανό να παρουσιαστεί και που πρέπει να πληροφορηθούν τα πλέοντα στη περιοχή σκάφη.

Παραδείγματα εκπομπής SECURITE.

(Στην αγγλική)

Sécurité, sécurité, sécurité.
All ships, all ships, all ships.
This is… station identifier.
For a weather forecast and important navigational warnings for the such-and-such area,
please tune to frequency or channel… number.
This is station identifier out.
SECURITE SECURITE SECURITE εδώ Κύπρος Ράδιο.
Προς όλα τα σκάφη στη θαλάσσια περιοχή  34۫.53’.07”N  33۫.43’.50”E
Παρακαλώ πάμε στο κανάλι … (δηλώνει κανάλι )

Στο νέο κανάλι θα αναφέρει την Κατάσταση.

Εμπορευματοκιβώτιο επιπλέει στη θάλασσα και παρασέρνεται ανεξέλεγκτα.
SECURITE SECURITE SECURITE εδώ Κύπρος Ράδιο.
 Προς όλα τα σκάφη στη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Κύπρου.
 Ανατολικοί άνεμοι εντάσεως 8-9 μποφόρ μεταξύ των ωρών 14.00 και 19.00.

Παγκόσμιο Σύστημα εντοπισμού θέσης πάνω  στη υδρόγειο. Global Positioning System (GPS)

Ένα δίκτυο πολυάριθμων δορυφόρων που βρίσκεται σε σταθερή θέση γύρω από τον πλανήτη μας, βοηθά τους δέκτες GPS να μας δώσουν το ακριβές μας στίγμα  το υψόμετρό του, την ταχύτητα ή την κατεύθυνση της κίνησης μας, οπουδήποτε στον κόσμο. Επίσης, σε συνδυασμό με ειδικό software χαρτογράφησης, απεικονίζουν και πληροφορίες για κοντινά σημεία ενδιαφέροντος.

Το GPS αρχικά δημιουργήθηκε αυστηρά για στρατιωτική χρήση και ανήκε στη δικαιοδοσία του αμερικανικού υπουργείου Εθνικής Άμυνας. Στα μέσα της δεκαετίας του 1960 το σύστημα δορυφορικής πλοήγησης, γνωστό τότε με την ονομασία Transit System, χρησιμοποιήθηκε ευρέως από το αμερικανικό ναυτικό. Χρειάστηκε ορισμένες δεκαετίες, μέχρι δηλαδή τα μέσα της δεκαετίας του 1990 ώστε το σύστημα GPS να εξελιχθεί, να γίνει ακριβέστατο και να αρχίσει να διατίθεται για ελεύθερη χρήση από το ευρύ κοινό.

Τρόπος λειτουργίας

Η βασική φιλοσοφία που βρίσκεται πίσω από τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος GPS, είναι η μέτρηση της απόστασης μεταξύ δέκτη και δορυφόρου. Για να προχωρήσουμε όμως στα «ενδότερα» της συγκεκριμένης τεχνολογίας, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι ποτέ δεν είναι αρκετό το σήμα ενός δορυφόρου για να εντοπιστεί η θέση μας.

Αντίθετα, το σήμα ενός δορυφόρου, σχηματίζει πάνω στη Γη μόνο έναν νοητό κύκλο, διαμέτρου πολλών δεκάδων χιλιομέτρων. Ο χρήστης ενός δέκτη GPS μπορεί να βρίσκεται οπουδήποτε πάνω στη διάμετρο αυτού του κύκλου, κάτι φυσικά που δεν διασαφηνίζει με καμία απολύτως ακρίβεια το στίγμα του. Με τη λήψη του σήματος από έναν δεύτερο δορυφόρο, δημιουργείται ένας ακόμα κύκλος, ο οποίος σε κάποια τμήματά του τέμνονται με τον πρώτο κύκλο που εξετάσαμε παραπάνω. Εδώ τα πράγματα αρχίζουν να ξεκαθαρίζουν, αλλά όχι όσο θα θέλαμε. Η θέση μας πάνω στη Γη βρίσκεται σε κάποιο από τα σημεία όπου ενώνονται οι δύο νοητοί κύκλοι, ωστόσο πρόκειται και πάλι για μια αόριστη προσέγγιση.

Θα χρειαστεί και το σήμα ενός τρίτου δορυφόρου, για να δημιουργηθεί ένας ακόμα κύκλος, ο οποίος θα τέμνεται με τους άλλους δύο, ώστε να εντοπιστεί με υψηλή ακρίβεια η θέση μας. Το σημείο όπου τέμνονται και οι τρεις κύκλοι έχει τώρα πολύ μικρή έκταση και εκεί ακριβώς βρισκόμαστε εμείς. Όπως διαπιστώνει κανείς, αρκεί η σύνδεση ενός δέκτη με τρεις δορυφόρους προκειμένου να λάβουμε τις ακριβείς πληροφορίες που χρειαζόμαστε. Ωστόσο στην πραγματικότητα, για την αποφυγή τυχών σφαλμάτων και αποκλίσεων, ένας δέκτης GPS συνδέεται με 5 δορυφόρους, δημιουργώντας ισάριθμους νοητούς κύκλους. Έτσι, η πιθανότητα λανθασμένου εντοπισμού του στίγματός μας κυριολεκτικά εκμηδενίζεται.

Το σήμα μεταξύ δέκτη GPS και δορυφόρου είναι ουσιαστικά ένα ηλεκτρομαγνητικό κύμα, διαδίδεται δηλαδή με την ταχύτητα του φωτός, στα 300.000 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο. Ως εκ τούτου, το σήμα χρειάζεται περίπου 7 μέχρι 10 εκατοστά του δευτερολέπτου για να φθάσει από τον δέκτη στον δορυφόρο και αντίστροφα. Όπως προαναφέρθηκε, απαιτούνται 5 δορυφόροι για να εντοπιστεί με απόλυτη ακρίβεια η θέση μας. Ανάλογα με τον χρόνο που χρειάζεται για την αποστολή του σήματος από τον δέκτη προς καθέναν από τους δορυφόρους αυτούς και για την επιστροφή του, εκτιμάται η απόσταση από αυτούς και δημιουργούνται οι 5 νοητοί κύκλοι θέσης. Η τομή των 5 κύκλων είναι η ακριβής θέση μας η οποία παριστάνεται στον δέκτη GPS με τη μορφή γεωγραφικού μήκους, πλάτους και υψομέτρου.

Στο σημείο αυτό αξίζει ιδιαίτερα να τονιστεί ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζει η σωστή λειτουργία των χρονομέτρων που διαθέτουν τόσο οι δέκτες GPS, όσο και οι δορυφόροι. Σφάλμα ακόμα και ενός δέκατου του δευτερολέπτου κατά τη μέτρηση του χρόνου που απαιτείται για την επικοινωνία μεταξύ δέκτη και δορυφόρου, θα δώσει εξαιρετικά ανακριβείς πληροφορίες. Για τον λόγο αυτό, στα χρονόμετρα χρησιμοποιείται η τελευταία λέξη της τεχνολογίας, ενώ παράλληλα χρησιμοποιούνται όλες οι απαραίτητες μέθοδοι για τον έλεγχο της σωστής λειτουργίας τους. Αν ποτέ παρατηρηθεί ότι το χρονόμετρο κάποιου δορυφόρου παρεκκλίνει, αυτός θα τεθεί άμεσα εκτός λειτουργίας και θα αντικατασταθεί με έναν από τους εφεδρικούς.

Συσκευή Ραντάρ

 Ένα ταχύπλοο σκάφος ενδεχομένως να διαθέτει και συσκευή Ραντάρ. Ο Ραδιοεντοπιστής ή γνωστότερο με το διεθνές όνομα Ραντάρ που προέρχεται από σύντμηση των αγγλικών λέξεων “RΑdio Detection Αnd Ranging”, αποτελεί ένα βασικό ηλεκτρονικό σύστημα ηλεκτρομαγνητικού εντοπισμού και παρακολούθησης ακίνητων και κινητών στόχων, σε αποστάσεις και συνθήκες φωτισμού απαγορευτικές για τον απευθείας οπτικό εντοπισμό, δηλαδή με το ανθρώπινο μάτι ή και οπτικά όργανα. Η μεγάλη αξία του ραντάρ οφείλεται στις σημαντικές δυνατότητες ανίχνευσης και παρακολούθησης στόχων σε μεγάλες αποστάσεις και με μεγάλη ακρίβεια.

Αρχή λειτουργίας  είναι η αποστολή ραδιοκυμάτων σε όλη τη περίμετρο του σκάφους παράλληλη προς την επιφάνεια της θάλασσας. Όταν ένα σώμα παρεμβάλλει των κυμάτων αυτά ανακλώνται  και τα λαμβάνει πίσω η συσκευή ραντάρ εμφανίζοντας τα πάνω σε μια οθόνη.

ΠΡΟΣΟΧΗ όμως πρέπει να γνωρίζουμε τις δυνατότητες που έχει η Συσκευή πάνω στο σκάφος μας ώστε να αποφύγουμε δυσάρεστα και επικίνδυνα αποτελέσματα.

Βαθύμετρο

Είναι ένα απλό όργανο το οποίο μας βοηθά να μετρούμε το βάθος του βυθού. Η λειτουργία του στηρίζεται όπως και το ραντάρ στην αποστολή ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Με την διαφορά ότι αυτά αποστέλλονται κάθετα προς το βυθό ανακλώνται και η συσκευή τα λαμβάνει. Η συσκευή υπολογίζει το χρόνο από την αποστολή μέχρι τη λήψη ενός κύματος και την μετατρέπει σε μέτρα ή πόδια, βάθος της θάλασσας.


Εξοπλισμός Ασφαλείας μικρών σκαφών

Κάθε ταχύπλοο σκάφος δια νόμου πρέπει να είναι εφοδιασμένο με κάποια εφόδια τα οποία μας βοηθούν ή και θα μας χρειαστούν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.

Σωσίβια κάθε ταχύπλοο πρέπει να είναι εφοδιασμένο με σωσίβια τα οποία έχουν τις απαιτούμενες πιστοποιήσεις ασφαλείας. Ο αριθμός τους πρέπει να είναι όσα οι επιβάτες συν ένα. ( εξαιρούνται τα θαλάσσια σκούτερ τα οποία πρέπει να φέρουν όσοι και οι επιβαίνοντες σε αυτό).

Ένα κυκλικό σωσίβιο με σχοινί επαναφοράς. Σε περίπτωση που έχουμε άνθρωπο στη θάλασσα να μπορούμε να το ρίχνουμε και να τον επαναφέρουμε στο σκάφος. (εξαιρούνται τα σκάφη μικρότερα σε μήκος από 6 μέτρα).

Άγκυρα κάθε ταχύπλοο σκάφος πρέπει να είναι εφοδιασμένο με την κατάλληλη για το σκάφος άγκυρα, μήκος και βάρος αλυσίδας και σχοινί.

Κουπιά ή άλλο εφεδρικό μέσο πρόωσης.

Κάδο νερού με σχοινί μήκους διπλάσιο από τα έξαλλα του σκάφους.

Ηλεκτρικό φανάρι αν είναι δυνατό αδιάβροχο.

Φαρμακείο πρώτων βοηθειών  με βασικά υλικά αντιμετώπισης περιστατικών στην θάλασσα.

Σειρήνα (εξαιρούνται τα σκάφη μικρότερα σε μήκος από 6 μέτρα).

Φανοί ναυσιπλοΐας εφόσον το σκάφος θα εκτελεί νυκτερινές πλεύσεις.

Πυροσβεστήρας αφρού η σκόνης τουλάχιστον δύο κιλών.

Δύο πορτοκαλόχροα καπνογόνα θάλασσας σύμφωνα με τους κανονισμούς SOLAS.

Δύο ερυθρές φωτοβολίδες αλεξιπτώτου  σύμφωνα με τους κανονισμούς SOLAS.

Μαγνητική πυξίδα εξαιρούνται τα σκάφη με μήκος μικρότερα των 6 μέτρων.

Χειροκίνητη αντλία νερών από τις σεντίνες του σκάφους. Εξαιρούνται σκάφη με μήκος μικρότερα των 6 μέτρων.

Ασύρματο VHF marine 25 Watt για σκάφη μεγαλύτερα των 6 μέτρων. Σκάφη μικρότερα των 6 μέτρων μια φορητή συσκευή ασυρμάτου 3 Watt είναι ικανοποιητική.

Επιπρόσθετα πάνω στο σκάφος μας καλά θα είναι να διαθέτει σύστημα εντοπισμού θέσης (GPS), Κιάλια, Χάρτες των περιοχών όπου πλέουμε, επιπλέον καύσιμα αντιηλιακά φαγητό και νερό και οτιδήποτε πιστεύουμε ότι θα μας βοηθήσει.


Πως μπορείς να αποκτήσεις δίπλωμα χειριστή ταχύπλοου σκάφους

Άδεια Μαθητευομένου Χειριστή

Για να μπορέσει κάποιος να εξασφαλίσει άδεια μαθητευομένου χειριστή ταχύπλοου σκάφους πρέπει απαραίτητα να συμπληρώσει το δέκατο έβδομο έτος (17ο) έτος της ηλικίας του. Πρέπει να συμπληρώσει με τα στοιχειά του την αίτηση  και να αποσταλεί στο Τμήμα εμπορικής ναυτιλίας μαζί με:

  1. Μία φωτογραφία μεγέθους 3 Χ 4 εκατοστών
  2. Φωτοαντίγραφο δελτίου ταυτότητας ή διαβατηρίου
  3. Ποσό ύψους 17.09 ευρώ για την έκδοση άδειας μαθητευομένου χειριστή.

Η άδεια μαθητευομένου χειριστή ταχύπλοου σκάφους ισχύει για περίοδο μόνο 6 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της. Το κάθε πρόσωπο το οποίο διαθέτει μαθητική άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους για να μπορεί να χειριστεί ταχύπλοο σκάφος πρέπει  απαραίτητα να συνοδεύεται από πρόσωπο το οποίο διαθέτει κανονική άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους.

Άδεια Χειριστή

Για να μπορέσει κάποιος να αποκτήσει κανονική άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους πρέπει να έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας. Για να μπορέσει να παρακαθίσει στις πρακτικές και θεωρητικές εξετάσεις που διενεργεί το τμήμα εμπορικής ναυτιλίας πρέπει να συμπληρώσει το έντυπο αίτησης και να αποστείλει στο τμήμα εμπορικής ναυτιλίας μαζί με:

  1. Πιστοποιητικό Φυσικής Ικανότητας (Ταχ. Σκ. Εν. 3)
  2. Ποσό ύψους 76.88 ευρώ (17.09 ευρώ για την εξέταση της αίτησης και 59.79 ευρώ για τη συμμετοχή στις εξετάσεις)

Για να μπορέσει να παρακαθίσει στις πρακτικές και θεωρητικές εξετάσεις που διενεργεί το τμήμα εμπορικής ναυτιλίας πρέπει να κατέχει κατά την ημερομηνία διεξαγωγής των εξετάσεων μαθητική άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους η οποία να βρίσκεται σε ισχύ.

Εξετάσεις και εξεταστέα Ύλη

Η πρακτική εξεταστέα ύλη αναγράφεται στον Κανονισμό 19 και έχει ως ακολούθως:

  • Προετοιμασία εκκίνησης της μηχανής, εκκίνηση και σβήσιμο της μηχανής
  • Απόπλους και κατάπλους σκάφους
  • Ελιγμός, αυξομειώσεις ταχύτητας, ακινητοποίηση σκάφους, αλλαγή και αναστροφή πορείας,
  • Περισυλλογή ατόμου από τη θάλασσα
  • Αγκυροβόληση, προσόρμιση, ανέλκυση, καθέλκυση
  • Ακινητοποίηση σκάφους
  • Κωπηλασία και
  • Κολύμβηση

Στα πλαίσια της πρακτικής εξέτασης, οι υποψήφιοι πρέπει να γνωρίζουν ικανοποιητικά και τα ακόλουθα:

  • Λειτουργία της μηχανής: ελαττώματα ανάφλεξης, τροφοδότηση καυσίμων, λίπανση, ψύξη, αναγνώριση μικροβλαβών της μηχανής.
  • Κίνδυνος πυρκαγιάς και έκρηξης που παρουσιάζονται κατά το χειρισμό και αποθήκευση καυσίμων, σωληνώσεις καυσίμων και ειδικά στις εύκαμπτες συνδέσεις, αερισμός του διαμερίσματος μηχανής, σωλήνες εξάτμισης, συσσωρευτές, ηλεκτρικές συνδέσεις.
  • Καταπολέμηση πυρκαγιάς και τρόπος χρήσης των πυροσβεστικών μέσων.
  • Κίνδυνος εισδοχής νερού που παρουσιάζονται από τις εισαγωγές ή και εξαγωγές θαλάσσιου νερού, σωληνώσεις και
  • Στοιχειώδης χρήση σχοινιών και ναυτικών κόμπων

Η θεωρητική γραπτή εξέταση γίνεται με βάση την εξεταστέα ύλη, αναγράφεται στον Κανονισμό 20 και έχει ως ακολούθως:

  • Φανοί και σημαντήρες
  • Φώτα και σήματα σκαφών
  • Διεθνείς κανόνες πλοήγησης για αποφυγή συγκρούσεων στη θάλασσα
  • Ηχητικά σήματα
  • Σήματα κινδύνου
  • Κανόνες ναυσιπλοΐας και ασφάλειας σκαφών σχετικά με ζώνες ναυσιπλοΐας, διαύλους, περιοχές
  • λουομένων, εξοπλισμό ασφάλειας, χρήση ναυτικών χαρτών και άλλων ναυτικών βοηθημάτων
  • Στοιχεία μετεωρολογίας: κλίμακα μποφόρ, δύναμη ανέμου, κατάσταση θάλασσας, ορατότητα
  • Τρόποι διάσωσης ανθρώπου στη θάλασσα
  • Στοιχειώδεις γνώσεις πρώτων βοηθειών

Διεξαγωγή Εξετάσεων

Με βάση τον Κανονισμό 14,
Οι εξετάσεις διεξάγονται από Ναυτικούς Ομίλους ή Ομίλους Θαλασσίων αθλημάτων οι οποίοι εξουσιοδοτούνται, αφού πρώτα αξιολογηθούν, από τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων για τη διεξαγωγή των πρακτικών και θεωρητικών εξετάσεων.

Με βάση τον Κανονισμούς 14 και 15,
Οι οργανισμοί που εξουσιοδοτούνται με βάση τον κανονισμό 14, προτείνουν για το διορισμό των εξεταστών τακτικά μέλη τους, οι οποίοι στη συνέχεια εξουσιοδοτούνται αφού αξιολογηθούν από τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας για τη διεξαγωγή των πρακτικών και θεωρητικών εξετάσεων.

  1. Η αίτηση κάθε υποψηφίου αποστέλλεται στην Κυπριακή Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία. Η εξέταση των υποψηφίων θα ανατίθεται σε ένα από τους εξουσιοδοτημένους από τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων οργανισμούς (Ναυτικό Όμιλο Αμμοχώστου, Λεμεσού, Λάρνακας, Κερύνειας και Παγκύπριο Όμιλο Ναυσιπλοΐας Ανοικτής Θαλάσσης).
  2. Η ημέρα και ώρα της εξέτασης, κοινοποιείται στον υποψήφιο από τον κάθε οργανισμό. Κατά την ημέρα της εξέτασης θα πρέπει η άδεια μαθητευομένου χειριστή που κατέχει να είναι σε ισχύ.
  3. Η διαδικασία εξέτασης περιλαμβάνει πρακτική εξέταση με ταχύπλοο σκάφος στη θάλασσα και θεωρητική γραπτή εξέταση. Κάθε οργανισμός παρέχει σκάφος για την εξέταση.
  4. Το ενδιαφερόμενο κοινό μπορεί να αποτείνεται στα γραφεία της Κυπριακής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας στη Λεμεσό, τους Ναυτικούς Ομίλους Λεμεσού, Κερύνειας, Αμμοχώστου, Λάρνακας και του Παγκύπριου Ομίλου Ναυσιπλοΐας Ανοικτής Θαλάσσης για το εγχειρίδιο με την εξεταστέα ύλη
  5. Στους επιτυχόντες, ο κάθε οργανισμός θα εκδίδει πιστοποιητικό επιτυχίας (Ταχ.Σκ.Εν.4) το οποίο έχει ισχύ μόνο τρεις (3) μήνες. Το πιστοποιητικό επιτυχίας θα πρέπει να αποσταλεί στο Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας αφού πρώτα συμπληρωθεί το έντυπο αίτησης για έκδοση άδειας χειριστή ταχύπλοου σκάφους (Ταχ.Σκ.Εν.5α) που βρίσκεται στο πίσω μέρος του πιστοποιητικού επιτυχίας.

Απαλλαγή από την υποχρέωση για συμμετοχή στις εξετάσεις – Κανονισμός 21 των ΚΔΠ 121/99

Εκτός αν η αρμόδια Αρχή, για εύλογη αιτία, αποφασίσει διαφορετικά, απαλλάσσονται από την υποχρέωση συμμετοχής σε εξετάσεις για απόκτηση άδειας χειριστή και από την υποχρέωση απόκτησης άδειας μαθητευομένου χειριστή, τα πρόσωπα που ανήκουν στις πιο κάτω κατηγορίες ή που κατέχουν τα πιο κάτω διπλώματα ή πιστοποιητικά:

  1. Μόνιμοι αξιωματικοί Πολεμικού Ναυτικού, μάχιμοι, μηχανικοί.
  2. Ανθυπασπιστές μάχιμων ειδικοτήτων.
  3. Αξιωματικοί και υπαξιωματικοί Πολεμικού Ναυτικού ειδικότητας αρμενιστή.
  4. Υπαξιωματικοί της Μονάδας Υποβρυχίων Καταστροφών.
  5. Διπλωματούχοι πλοίαρχοι (Α΄, Β΄, Γ΄ τάξης).
  6. Αδειούχοι Κυβερνήτες.
  7. Αδειούχοι ναύκληροι.
  8. Διπλωματούχοι κυβερνήτες αλιευτικών σκαφών.
  9. Απόφοιτοι Σχολών Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού.
  10. Κάτοχοι πιστοποιητικού χειριστή αστυνομικής ακάτου.
  11. Κάτοχοι πιστοποιητικού χειριστή ακάτου δημόσιου λιμανιού ή δημόσιας μαρίνας.

Όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλουν σχετική αίτηση στην αρμόδια αρχή (Ταχ. Σκ. Έντυπο 2), μαζί με επικυρωμένα φωτοαντίγραφα αποδεικτικών προσόντων, φωτοαντίγραφο δελτίου πολιτικής ταυτότητας, δύο φωτογραφίες και πιστοποιητικό φυσικής ικανότητας (Ταχ. Σκ. Εν. 3).

Διαδικασία Υποβολής Αιτήσεων

Όλες οι αιτήσεις θα πρέπει να υποβάλλονται στα γραφεία του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας, στη Λεμεσό. Αιτήσεις γίνονται δεκτές και ταχυδρομικώς. Τραπεζικές επιταγές να είναι πληρωτέες στον “Διευθυντή Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας”.


Υποχρεώσεις Χειριστών Ταχύπλοων Σκαφών

Σύμφωνα με το Άρθρο 3 του Νόμου 56/(1) του 1992, εφίσταται η προσοχή του χειριστή στα πιο κάτω:

  1. Απαγορεύεται ο χειρισμός ταχύπλοου σκάφους χωρίς άδεια χειριστή.
  2. Οι επιβαίνοντες πρέπει να φέρουν σωσίβιο ή πλευστικό βοήθημα και να κάθονται μόνο στα καθορισμένα καθίσματα.
  3. Το κορδόνι αυτόματης διακοπής λειτουργίας της μηχανής πρέπει να είναι πάντοτε συνδεδεμένο με το χειριστή.
  4. Απαγορεύεται ο χειρισμός ταχύπλοου σκάφους με τρόπο που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα ή την περιουσία οποιουδήποτε προσώπου ή με τρόπο που μπορεί να προκαλέσει οχληρία.
  5. Απαγορεύεται η οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνευματωδών ποτών ή ναρκωτικών φαρμάκων και ψυχοτρόπων ουσιών.
  6. Απαγορεύεται η οδήγηση μέσα σε περιοχές λουομένων.

Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 27 του Νόμου 56(1) του 1992, ο χειριστής ταχύπλοου σκάφους έχει τις ακόλουθες υποχρεώσεις:

  • Δεν πρέπει να καπνίζει κοντά στο δοχείο καυσίμων.
  • Πρέπει να βεβαιώνεται ότι το δοχείο καυσίμων είναι καλά στερεωμένο και περιέχει αρκετά καύσιμα.
  • Πρέπει να βεβαιώνεται ότι η βαλβίδα εξαερισμού του δοχείου καυσίμων είναι ανοιχτή.
  • Πρέπει να βεβαιώνεται ότι ο ελαστικός σωλήνας παροχής καυσίμων είναι ελεύθερος από οποιοδήποτε εμπόδιο και τροφοδοτεί ελεύθερα τη μηχανή με καύσιμα
  • Πρέπει να γνωρίζει το ηλεκτρικό σύστημα της μηχανής.
  • Πρέπει να γνωρίζει πώς να ξαναθέτει σε λειτουργία τη μηχανή τόσο μέσω του ηλεκτρικού όσο και μέσω του χειροκίνητου συστήματος.
  • Πρέπει να γνωρίζει πώς ανεβαίνει ή κατεβαίνει η μηχανή, δηλαδή την τοποθέτηση της στο σημείο πλεύσης και στο σημείο έλξης στη στεριά ή αποφυγής εμποδίων.
  • Πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τη χρήση των μοχλών ή του μοχλού για την εναλλαγή των πλεύσεων πρόσω-κράτει-όπισθεν.
  • Πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά το χειρισμό του συστήματος αυξομείωσης των στροφών της μηχανής ή της ταχύτητας του σκάφους.
  • Πρέπει να γνωρίζει τον ασφαλή τρόπο περισυλλογής κολυμβητή.
  • Πρέπει να γνωρίζει τον ορθό τρόπο με τον οποίο φέρεται ένα σωσίβιο.
  • Πρέπει να γνωρίζει ότι σε κανάλια, διαδρόμους, εισόδους, καθώς και όταν η πορεία του σκάφους του είναι αντίθετη προς την πορεία άλλου σκάφους, πάντοτε πρέπει να πλέει στη δεξιά ως προς αυτόν πλευρά του διαδρόμου.
  • Πρέπει να γνωρίζει ότι υπό οποιεσδήποτε συνθήκες πρέπει να λαμβάνει όλα τα δυνατά μέτρα, για να αποφεύγει τη σύγκρουση με άλλο σκάφος ή την πρόκληση σωματικής ή άλλης ζημιάς σε κολυμβητές, δύτες ή σε άνθρωπο στη θάλασσα γενικά.
  • Πρέπει να γνωρίζει ότι η σημαία «Α» του διεθνούς αλφαβητικού κώδικα σημαιών, καθώς και η κόκκινη τετράγωνη σημαία με την άσπρη διαγώνια λωρίδα, δηλώνουν ότι υπάρχει δύτης στην περιοχή και ότι τα σκάφη πρέπει να διατηρούν ασφαλή απόσταση και παραπλέουν με χαμηλή ταχύτητα.
  • Πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τον τρόπο χειρισμού τους συστήματος πηδαλιουχίας του σκάφους.
  • Δυνάμει του άρθρου 5, παράγραφος 1 του Νόμου 56(1) του 1992, υπενθυμίζεται ότι, κάθε χειριστής ταχύπλοου σκάφους πρέπει να φροντίζει όπως ο αριθμός των επιβαινόντων προσώπων δεν υπερβαίνει τον προκαθορισμένο αριθμό που αναγράφεται στην άδεια κυκλοφορίας του σκάφους

Χρήσιμες Συμβουλές

Οι χειριστές θαλασσίων σκούτερ (Jet Ski) θα πρέπει να λαμβάνουν ιδιαίτερη προσοχή κατά τον χειρισμό τους ως ακολούθως:

  • Θα πρέπει να αποφεύγουν τους απότομους ελιγμούς και αλλαγή πορείας που πιθανόν να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή τους ή άλλων χειριστών σκαφών ή λουομένων.
  • Όλοι οι χειριστές θαλασσίων σκούτερ θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι η πηδαλιουχία των σκαφών αυτών εξαρτάται από τις στροφές της μηχανής (throttle) που κατ’ επέκταση έχει άμεση επίδραση στον υδροπροωθητήρα (Jet).
  • Οι χειριστές σκαφών αναψυχής θα πρέπει να ενημερώνονται πάντοτε προτού αποπλεύσουν για τις επικρατούσες ή αναμενόμενες καιρικές συνθήκες και θα πρέπει να έχουν πάντοτε υπόψη τους ότι ενδέχεται πολλές φορές οι καιρικές συνθήκες να είναι δυσμενέστερες από αυτές που αναμένονται.
  • Οι χειριστές ταχυπλόων σκαφών και σκαφών αναψυχής θα πρέπει να μεριμνούν όπως διαθέτουν τα απαιτούμενα καύσιμα στο σκάφος τους ανάλογα με το χρόνο και έκταση της πλεύσης τους.
  • Σε περίπτωση ανάγκης, οι χειριστές όλων των σκαφών θα πρέπει να ζητούν βοήθεια από το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΚΣΕΔ) ή/και την πλησιέστερη Λιμενική Αρχή ή μέσω του παράκτιου σταθμού ΚΥΠΡΟΣ ΡΑΔΙΟ ως ακολούθως:
  • VHF/FM ΚΑΝΑΛΙ 16
  • ΚΣΕΔ Τηλέφωνο Άμεσης Ανάγκης 1441
  • Λιμενική Αστυνομία Λεμεσού τηλέφωνο:25-805332
  • Λιμενική Αστυνομία Λάρνακας τηλέφωνο:24-804053
  • Λιμενική Αστυνομία Αγ. Νάπας τηλέφωνο:23-723322
  • Λιμενική Αστυνομία Κ. Πάφου τηλέφωνο:26-306154
  • Λιμενική Αστυνομία Λατσιού τηλέφωνο:26-321777

Υπενθυμίζεται ότι, εάν για οποιοδήποτε λόγο η επικοινωνία είναι δυνατή μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα, θα πρέπει απαραίτητα να δώσουν τη θέση του σκάφους (στίγμα), είτε με γεωγραφικές συντεταγμένες (πλάτος, μήκος), είτε με κατεύθυνση / διόπτευση και απόσταση από καταφανές σημείο. Θα πρέπει επίσης να αναφερθούν για τη φύση του κινδύνου που αντιμετωπίζουν και αριθμό επιβαινόντων στο σκάφος.