Ταχύπλοα σκάφη και Νομοθεσία

Άδεια Μαθητευομένου Χειριστή

Για να μπορέσει κάποιος να εξασφαλίσει άδεια μαθητευομένου χειριστή ταχύπλοου σκάφους πρέπει απαραίτητα να συμπληρώσει το δέκατο έβδομο έτος (17ο) έτος της ηλικίας του. Πρέπει να συμπληρώσει με τα στοιχειά του την αίτηση  και να αποσταλεί στο Τμήμα εμπορικής ναυτιλίας μαζί με:

1. Μία φωτογραφία μεγέθους 3 Χ 4 εκατοστών
2. Φωτοαντίγραφο δελτίου ταυτότητας ή διαβατηρίου
3. Ποσό ύψους 17.09 ευρώ για την έκδοση άδειας μαθητευομένου χειριστή.

Η άδεια μαθητευομένου χειριστή ταχύπλοου σκάφους ισχύει για περίοδο μόνο 6 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της. Το κάθε πρόσωπο το οποίο διαθέτει μαθητική άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους για να μπορεί να χειριστεί ταχύπλοο σκάφος πρέπει  απαραίτητα να συνοδεύεται από πρόσωπο το οποίο διαθέτει κανονική άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους.

Άδεια Χειριστή

Για να μπορέσει κάποιος να αποκτήσει κανονική άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους πρέπει να έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας. Για να μπορέσει να παρακαθίσει στις πρακτικές και θεωρητικές εξετάσεις που διενεργεί το τμήμα εμπορικής ναυτιλίας πρέπει να συμπληρώσει το έντυπο αίτησης και να αποστείλει στο τμήμα εμπορικής ναυτιλίας μαζί με:

1. Πιστοποιητικό Φυσικής Ικανότητας (Ταχ. Σκ. Εν. 3)
2. Ποσό ύψους 76.88 ευρώ (17.09 ευρώ για την εξέταση της αίτησης και 59.79 ευρώ για τη συμμετοχή στις εξετάσεις)

Για να μπορέσει να παρακαθίσει στις πρακτικές και θεωρητικές εξετάσεις που διενεργεί το τμήμα εμπορικής ναυτιλίας πρέπει να κατέχει κατά την ημερομηνία διεξαγωγής των εξετάσεων μαθητική άδεια χειριστή ταχύπλοου σκάφους η οποία να βρίσκεται σε ισχύ.

Εξετάσεις και εξεταστέα Ύλη

Η πρακτική εξεταστέα ύλη αναγράφεται στον Κανονισμό 19 και έχει ως ακολούθως:

• Προετοιμασία εκκίνησης της μηχανής, εκκίνηση και σβήσιμο της μηχανής
• Απόπλους και κατάπλους σκάφους
• Ελιγμός, αυξομειώσεις ταχύτητας, ακινητοποίηση σκάφους, αλλαγή και αναστροφή πορείας,
• Περισυλλογή ατόμου από τη θάλασσα
• Αγκυροβόληση, προσόρμιση, ανέλκυση, καθέλκυση
• Ακινητοποίηση σκάφους
• Κωπηλασία και
• Κολύμβηση

Στα πλαίσια της πρακτικής εξέτασης, οι υποψήφιοι πρέπει να γνωρίζουν ικανοποιητικά και τα ακόλουθα:

• Λειτουργία της μηχανής: ελαττώματα ανάφλεξης, τροφοδότηση καυσίμων, λίπανση, ψύξη, αναγνώριση μικροβλαβών της μηχανής.
• Κίνδυνος πυρκαγιάς και έκρηξης που παρουσιάζονται κατά το χειρισμό και αποθήκευση καυσίμων, σωληνώσεις καυσίμων και ειδικά στις εύκαμπτες συνδέσεις, αερισμός του διαμερίσματος μηχανής, σωλήνες εξάτμισης, συσσωρευτές, ηλεκτρικές συνδέσεις.
• Καταπολέμηση πυρκαγιάς και τρόπος χρήσης των πυροσβεστικών μέσων.
• Κίνδυνος εισδοχής νερού που παρουσιάζονται από τις εισαγωγές ή και εξαγωγές θαλάσσιου νερού, σωληνώσεις και
• Στοιχειώδης χρήση σχοινιών και ναυτικών κόμπων

Η θεωρητική γραπτή εξέταση γίνεται με βάση την εξεταστέα ύλη, αναγράφεται στον Κανονισμό 20 και έχει ως ακολούθως:

• Φανοί και σημαντήρες
• Φώτα και σήματα σκαφών
• Διεθνείς κανόνες πλοήγησης για αποφυγή συγκρούσεων στη θάλασσα
• Ηχητικά σήματα
• Σήματα κινδύνου
• Κανόνες ναυσιπλοΐας και ασφάλειας σκαφών σχετικά με ζώνες ναυσιπλοΐας, διαύλους, περιοχές
• λουομένων, εξοπλισμό ασφάλειας, χρήση ναυτικών χαρτών και άλλων ναυτικών βοηθημάτων
• Στοιχεία μετεωρολογίας: κλίμακα μποφόρ, δύναμη ανέμου, κατάσταση θάλασσας, ορατότητα
• Τρόποι διάσωσης ανθρώπου στη θάλασσα
• Στοιχειώδεις γνώσεις πρώτων βοηθειών

Διεξαγωγή Εξετάσεων

Με βάση τον Κανονισμό 14,
Οι εξετάσεις διεξάγονται από Ναυτικούς Ομίλους ή Ομίλους Θαλασσίων αθλημάτων οι οποίοι εξουσιοδοτούνται, αφού πρώτα αξιολογηθούν, από τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων για τη διεξαγωγή των πρακτικών και θεωρητικών εξετάσεων.

Με βάση τον Κανονισμούς 14 και 15,
Οι οργανισμοί που εξουσιοδοτούνται με βάση τον κανονισμό 14, προτείνουν για το διορισμό των εξεταστών τακτικά μέλη τους, οι οποίοι στη συνέχεια εξουσιοδοτούνται αφού αξιολογηθούν από τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας για τη διεξαγωγή των πρακτικών και θεωρητικών εξετάσεων.

1. Η αίτηση κάθε υποψηφίου αποστέλλεται στην Κυπριακή Ιστιοπλοϊκή Ομοσπονδία. Η εξέταση των υποψηφίων θα ανατίθεται σε ένα από τους εξουσιοδοτημένους από τον Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων οργανισμούς (Ναυτικό Όμιλο Αμμοχώστου, Λεμεσού, Λάρνακας, Κερύνειας και Παγκύπριο Όμιλο Ναυσιπλοΐας Ανοικτής Θαλάσσης).
2. Η ημέρα και ώρα της εξέτασης, κοινοποιείται στον υποψήφιο από τον κάθε οργανισμό. Κατά την ημέρα της εξέτασης θα πρέπει η άδεια μαθητευομένου χειριστή που κατέχει να είναι σε ισχύ.
3. Η διαδικασία εξέτασης περιλαμβάνει πρακτική εξέταση με ταχύπλοο σκάφος στη θάλασσα και θεωρητική γραπτή εξέταση. Κάθε οργανισμός παρέχει σκάφος για την εξέταση.
4. Το ενδιαφερόμενο κοινό μπορεί να αποτείνεται στα γραφεία της Κυπριακής Ιστιοπλοϊκής Ομοσπονδίας στη Λεμεσό, τους Ναυτικούς Ομίλους Λεμεσού, Κερύνειας, Αμμοχώστου, Λάρνακας και του Παγκύπριου Ομίλου Ναυσιπλοΐας Ανοικτής Θαλάσσης για το εγχειρίδιο με την εξεταστέα ύλη
5. Στους επιτυχόντες, ο κάθε οργανισμός θα εκδίδει πιστοποιητικό επιτυχίας (Ταχ.Σκ.Εν.4) το οποίο έχει ισχύ μόνο τρεις (3) μήνες. Το πιστοποιητικό επιτυχίας θα πρέπει να αποσταλεί στο Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας αφού πρώτα συμπληρωθεί το έντυπο αίτησης για έκδοση άδειας χειριστή ταχύπλοου σκάφους (Ταχ.Σκ.Εν.5α) που βρίσκεται στο πίσω μέρος του πιστοποιητικού επιτυχίας.

Απαλλαγή από την υποχρέωση για συμμετοχή στις εξετάσεις – Κανονισμός 21 των ΚΔΠ 121/99

Εκτός αν η αρμόδια Αρχή, για εύλογη αιτία, αποφασίσει διαφορετικά, απαλλάσσονται από την υποχρέωση συμμετοχής σε εξετάσεις για απόκτηση άδειας χειριστή και από την υποχρέωση απόκτησης άδειας μαθητευομένου χειριστή, τα πρόσωπα που ανήκουν στις πιο κάτω κατηγορίες ή που κατέχουν τα πιο κάτω διπλώματα ή πιστοποιητικά:

1. Μόνιμοι αξιωματικοί Πολεμικού Ναυτικού, μάχιμοι, μηχανικοί.
2. Ανθυπασπιστές μάχιμων ειδικοτήτων.
3. Αξιωματικοί και υπαξιωματικοί Πολεμικού Ναυτικού ειδικότητας αρμενιστή.
4. Υπαξιωματικοί της Μονάδας Υποβρυχίων Καταστροφών.
5. Διπλωματούχοι πλοίαρχοι (Α΄, Β΄, Γ΄ τάξης).
6. Αδειούχοι Κυβερνήτες.
7. Αδειούχοι ναύκληροι.
8. Διπλωματούχοι κυβερνήτες αλιευτικών σκαφών.
9. Απόφοιτοι Σχολών Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού.
10. Κάτοχοι πιστοποιητικού χειριστή αστυνομικής ακάτου.
11. Κάτοχοι πιστοποιητικού χειριστή ακάτου δημόσιου λιμανιού ή δημόσιας μαρίνας.

Όλοι οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να υποβάλουν σχετική αίτηση στην αρμόδια αρχή (Ταχ. Σκ. Έντυπο 2), μαζί με επικυρωμένα φωτοαντίγραφα αποδεικτικών προσόντων, φωτοαντίγραφο δελτίου πολιτικής ταυτότητας, δύο φωτογραφίες και πιστοποιητικό φυσικής ικανότητας (Ταχ. Σκ. Εν. 3).

Διαδικασία Υποβολής Αιτήσεων

Όλες οι αιτήσεις θα πρέπει να υποβάλλονται στα γραφεία του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας, στη Λεμεσό. Αιτήσεις γίνονται δεκτές και ταχυδρομικώς. Τραπεζικές επιταγές να είναι πληρωτέες στον “Διευθυντή Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας”.

Σύμφωνα με το Άρθρο 3 του Νόμου 56/(1) του 1992, εφίσταται η προσοχή του χειριστή στα πιο κάτω:

1. Απαγορεύεται ο χειρισμός ταχύπλοου σκάφους χωρίς άδεια χειριστή.
2. Οι επιβαίνοντες πρέπει να φέρουν σωσίβιο ή πλευστικό βοήθημα και να κάθονται μόνο στα καθορισμένα καθίσματα.
3. Το κορδόνι αυτόματης διακοπής λειτουργίας της μηχανής πρέπει να είναι πάντοτε συνδεδεμένο με το χειριστή.
4. Απαγορεύεται ο χειρισμός ταχύπλοου σκάφους με τρόπο που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή ή τη σωματική ακεραιότητα ή την περιουσία οποιουδήποτε προσώπου ή με τρόπο που μπορεί να προκαλέσει οχληρία.
5. Απαγορεύεται η οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνευματωδών ποτών ή ναρκωτικών φαρμάκων και ψυχοτρόπων ουσιών.
6. Απαγορεύεται η οδήγηση μέσα σε περιοχές λουομένων.

Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 27 του Νόμου 56(1) του 1992, ο χειριστής ταχύπλοου σκάφους έχει τις ακόλουθες υποχρεώσεις:

• Δεν πρέπει να καπνίζει κοντά στο δοχείο καυσίμων.
• Πρέπει να βεβαιώνεται ότι το δοχείο καυσίμων είναι καλά στερεωμένο και περιέχει αρκετά καύσιμα.
• Πρέπει να βεβαιώνεται ότι η βαλβίδα εξαερισμού του δοχείου καυσίμων είναι ανοιχτή.
• Πρέπει να βεβαιώνεται ότι ο ελαστικός σωλήνας παροχής καυσίμων είναι ελεύθερος από οποιοδήποτε εμπόδιο και τροφοδοτεί ελεύθερα τη μηχανή με καύσιμα
• Πρέπει να γνωρίζει το ηλεκτρικό σύστημα της μηχανής.
• Πρέπει να γνωρίζει πώς να ξαναθέτει σε λειτουργία τη μηχανή τόσο μέσω του ηλεκτρικού όσο και μέσω του χειροκίνητου συστήματος.
• Πρέπει να γνωρίζει πώς ανεβαίνει ή κατεβαίνει η μηχανή, δηλαδή την τοποθέτηση της στο σημείο πλεύσης και στο σημείο έλξης στη στεριά ή αποφυγής εμποδίων.
• Πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τη χρήση των μοχλών ή του μοχλού για την εναλλαγή των πλεύσεων πρόσω-κράτει-όπισθεν.
• Πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά το χειρισμό του συστήματος αυξομείωσης των στροφών της μηχανής ή της ταχύτητας του σκάφους.
• Πρέπει να γνωρίζει τον ασφαλή τρόπο περισυλλογής κολυμβητή.
• Πρέπει να γνωρίζει τον ορθό τρόπο με τον οποίο φέρεται ένα σωσίβιο.
• Πρέπει να γνωρίζει ότι σε κανάλια, διαδρόμους, εισόδους, καθώς και όταν η πορεία του σκάφους του είναι αντίθετη προς την πορεία άλλου σκάφους, πάντοτε πρέπει να πλέει στη δεξιά ως προς αυτόν πλευρά του διαδρόμου.
• Πρέπει να γνωρίζει ότι υπό οποιεσδήποτε συνθήκες πρέπει να λαμβάνει όλα τα δυνατά μέτρα, για να αποφεύγει τη σύγκρουση με άλλο σκάφος ή την πρόκληση σωματικής ή άλλης ζημιάς σε κολυμβητές, δύτες ή σε άνθρωπο στη θάλασσα γενικά.
• Πρέπει να γνωρίζει ότι η σημαία «Α» του διεθνούς αλφαβητικού κώδικα σημαιών, καθώς και η κόκκινη τετράγωνη σημαία με την άσπρη διαγώνια λωρίδα, δηλώνουν ότι υπάρχει δύτης στην περιοχή και ότι τα σκάφη πρέπει να διατηρούν ασφαλή απόσταση και παραπλέουν με χαμηλή ταχύτητα.
• Πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τον τρόπο χειρισμού τους συστήματος πηδαλιουχίας του σκάφους.
• Δυνάμει του άρθρου 5, παράγραφος 1 του Νόμου 56(1) του 1992, υπενθυμίζεται ότι, κάθε χειριστής ταχύπλοου σκάφους πρέπει να φροντίζει όπως ο αριθμός των επιβαινόντων προσώπων δεν υπερβαίνει τον προκαθορισμένο αριθμό που αναγράφεται στην άδεια κυκλοφορίας του σκάφους

Χρήσιμες Συμβουλές

Οι χειριστές θαλασσίων σκούτερ (Jet Ski) θα πρέπει να λαμβάνουν ιδιαίτερη προσοχή κατά τον χειρισμό τους ως ακολούθως:

• Θα πρέπει να αποφεύγουν τους απότομους ελιγμούς και αλλαγή πορείας που πιθανόν να θέσουν σε κίνδυνο τη ζωή τους ή άλλων χειριστών σκαφών ή λουομένων.
• Όλοι οι χειριστές θαλασσίων σκούτερ θα πρέπει να έχουν υπόψη τους ότι η πηδαλιουχία των σκαφών αυτών εξαρτάται από τις στροφές της μηχανής (throttle) που κατ’ επέκταση έχει άμεση επίδραση στον υδροπροωθητήρα (Jet).
• Οι χειριστές σκαφών αναψυχής θα πρέπει να ενημερώνονται πάντοτε προτού αποπλεύσουν για τις επικρατούσες ή αναμενόμενες καιρικές συνθήκες και θα πρέπει να έχουν πάντοτε υπόψη τους ότι ενδέχεται πολλές φορές οι καιρικές συνθήκες να είναι δυσμενέστερες από αυτές που αναμένονται.
• Οι χειριστές ταχυπλόων σκαφών και σκαφών αναψυχής θα πρέπει να μεριμνούν όπως διαθέτουν τα απαιτούμενα καύσιμα στο σκάφος τους ανάλογα με το χρόνο και έκταση της πλεύσης τους.
• Σε περίπτωση ανάγκης, οι χειριστές όλων των σκαφών θα πρέπει να ζητούν βοήθεια από το Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΚΣΕΔ) ή/και την πλησιέστερη Λιμενική Αρχή ή μέσω του παράκτιου σταθμού ΚΥΠΡΟΣ ΡΑΔΙΟ ως ακολούθως:

• VHF/FM ΚΑΝΑΛΙ 16
• ΚΣΕΔ Τηλέφωνο Άμεσης Ανάγκης 1441
• Λιμενική Αστυνομία Λεμεσού τηλέφωνο:25-805332
• Λιμενική Αστυνομία Λάρνακας τηλέφωνο:24-804053
• Λιμενική Αστυνομία Αγ. Νάπας τηλέφωνο:23-723322
• Λιμενική Αστυνομία Κ. Πάφου τηλέφωνο:26-306154
• Λιμενική Αστυνομία Λατσιού τηλέφωνο:26-321777

Υπενθυμίζεται ότι, εάν για οποιοδήποτε λόγο η επικοινωνία είναι δυνατή μόνο για περιορισμένο χρονικό διάστημα, θα πρέπει απαραίτητα να δώσουν τη θέση του σκάφους (στίγμα), είτε με γεωγραφικές συντεταγμένες (πλάτος, μήκος), είτε με κατεύθυνση / διόπτευση και απόσταση από καταφανές σημείο. Θα πρέπει επίσης να αναφερθούν για τη φύση του κινδύνου που αντιμετωπίζουν και αριθμό επιβαινόντων στο σκάφος.

Δυνάμει των Περί Ταχύπλοων Σκαφών Κανονισμών ΚΔΠ 121 του 1999,

Η διακίνηση ταχυπλόων σκαφών μέσα στους διαύλους που βρίσκονται ανάμεσα σε περιοχές λουομένων, όπως αυτές καθορίζονται από τον περί Προστασίας των Λουομένων στη θάλασσα Νόμο του 1968 όπως τροποποιήθηκε, καθώς και σε οποιαδήποτε άλλη θαλάσσια περιοχή σε απόσταση μέχρι 100 μέτρα από την πλησιέστερη ακτή, βράχο ή βραχονησίδα, γίνεται με ταχύτητα που δεν υπερβαίνει τους 3 κόμβους (ναυτικά μίλια ανα ώρα) και εν πάση περιπτώσει δεν δημιουργεί επικίνδυνο κυματισμό για οποιοδήποτε πρόσωπο.

Απαγορεύεται η απομάκρυνση των θαλασσίων σκούτερ (jet ski) πέρα από 700 μέτρα από την πλησιέστερη ακτή καθώς επίσης και η χρήση τους σε απόσταση μικρότερη από 100 μέτρα από τα ευκρινώς διακρινόμενα σήματα (σημαδούρες) σε περιοχές λουομένων, όπως αυτές καθορίζονται με διάταγμα των περί Προστασίας στη Θάλασσα Νόμου του 1968 όπως τροποποιήθηκε.

Για την περίοδο από 1η Οκτωβρίου μέχρι 30η Απριλίου απαγορεύεται η κυκλοφορία θαλασσίων σκούτερ από τη δύση μέχρι την ανατολή του ηλίου. Η κυκλοφορία των θαλάσσιων σκούτερ για την περίοδο από 1η Μαΐου μέχρι 30η Σεπτεμβρίου, επιτρέπεται ως ανωτέρω  μεταξύ των ωρών 10.00 – 13.00 και 16.00 – 19.00 ενώ μεταξύ των ωρών 1.00μμ και 4.00μμ επιτρέπεται μόνο εάν αυτά διακινούνται σε απόσταση μεγαλύτερη από 500 μέτρα από την πλησιέστερη ακτή και όχι πέραν των 700 μέτρων από αυτή.

Απαγορεύεται η χρήση ταχύπλοου σκάφους που σύρει ιπτάμενο ρυμουλκούμενο αντικείμενο σε απόσταση μικρότερη από 300 μέτρα από την πλησιέστερη ακτή, βραχονησίδα ή ύφαλο, αντικείμενο που βρίσκεται σε βάθος λιγότερο από 2 μέτρα ή αντικείμενο που προεξέχει από την επιφάνεια της θάλασσας ή σε πορεία διασταυρωμένη με άλλο ιπτάμενο ρυμουλκούμενο αντικείμενο.

Απαγορεύεται στον ιδιοκτήτη και στο χειριστή ταχύπλοου σκάφους να ρυμουλκούν αντικείμενο επιφάνειας σε απόσταση μικρότερη από 200 μέτρα από την πλησιέστερη ακτή, καθώς και σε απόσταση μικρότερη από 100 μέτρα από την παράλληλη προς την ακτή οριοθετημένη πλευρά περιοχής λουομένων.

Απαγορεύεται ο απόπλους για ταξίδι διάρκειας μεγαλύτερης των δύο ωρών ταχύπλοων σκαφών κατηγορίας Α΄, χωρίς προηγουμένως να γνωστοποιήσει ο χειριστής στα αστυνομικά όργανα της περιοχής ή σε άλλο πρόσωπο ή αρχή υπεύθυνη για τον έλεγχο ή ασφάλεια της περιοχής –

1. Τα στοιχεία του σκάφους και του χειριστή
2. τον τόπο και χρόνο απόπλου
3. τον αριθμό και τα στοιχεία των προσώπων που επιβαίνουν στο σκάφος
4. τη διαδρομή και τον προορισμό του σκάφους και
5. τον αναμενόμενο χρόνο και τόπο επιστροφής.

Οι Περί Ταχυπλόων Σκαφών Νόμοι και Κανονισμοί δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ως ακολούθως :

• Ο Περί Ταχυπλόων Σκαφών Νόμος 56(Ι) του 1992, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα, παράρτημα Ι(I) με αριθμό 2724 στις 10.07.1992.
• Ο Περί Ταχυπλόων Σκαφών Νόμος 60(Ι) του 1999, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα, Παράρτημα Ι(I) με αριθμό 3332 στις 11.06.1999 (βλέπε επίσης διόρθωση στην σελ. 233 της Ε.Ε. Αρ. 3336, Παράρτημα Ι(Ι), στις 02,07,1999.
• Οι Περί Ταχυπλόων Σκαφών Κανονισμοί ΚΔΠ 121 του 1999, δημοσιεύθηκαν στην Επίσημη Εφημερίδα, Παράρτημα ΙΙΙ(Ι) με αριθμό 3332 στις 11.06.1999.
• Ο Περί Ταχυπλόων Σκαφών Νόμος 73(Ι) του 2001, δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα, Παράρτημα Ι(I) με αριθμό 3496 στις 04.05.2001.
• ΧΡΗΣΗ ΚΙΝΗΤΟΥ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ (ΑΣΥΡΜΑΤΟΥ) ΜΙΚΡΩΝ ΣΚΑΦΩΝ